W dobie nowoczesnych technologii i licznych dystraktorów wpływających na zachowanie ucznia w czasie lekcji, realizowanie podstawy programowej z przedmiotów ścisłych staje się dla nauczyciela nie lada wyzwaniem. Młodzi uczniowie niechętnie przyswajają wiedzę poprzez tradycyjne metody – oczekują, że omawiane zagadnienia zostaną im przedstawione w atrakcyjnej formie. Dzieci dorastające w erze cyfryzacji z trudem koncentrują się na dłuższym tekście, bez entuzjazmu prowadzą długotrwałe obserwacje i szybko tracą zainteresowanie zagadnieniem, nie dostrzegając jego praktycznych aspektów. Istnieją jednak metody, które pozwolą nauczycielowi wpłynąć na zachowanie ucznia i zwiększyć jego motywację do nauki fizyki i chemii.
Jak funkcjonuje mózg ucznia pokolenia Z?
Przedstawiciele pokolenia Z urodzili się po 1990 roku, choć niektóre źródła podają, że rokiem granicznym jest 1995. Osoby te są dobrze zaznajomione z nowoczesnymi technologiami i doskonale odnajdują się w świecie wirtualnym, będącym ich naturalnym środowiskiem. Socjolodzy podkreślają, że „Zetki” są do życia nastawione w sposób realistyczny i materialistyczny, choć nie brakuje im kreatywności i ambicji. Jak funkcjonuje mózg ucznia pokolenia Z? To, co ich wyróżnia w procesie edukacyjnym to podejście do zdobywania wiedzy – wiadomości czerpią głównie z internetu, który jest dla nich jednocześnie źródłem rozrywki oraz platformą ułatwiającą nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów towarzyskich. Generacja Z ma świadomość, w jak szybkim tempie zmienia się świat, dlatego jej przedstawiciele traktują informacje jako coś, co szybko traci swoją aktualność. Dużą wartość stanowi z kolei szybkość wyszukiwania wiadomości i sposób dotarcia do nich. Zastanawiając się, jak funkcjonuje mózg ucznia pokolenia Z oraz jakie są jego podstawowe atrybuty w szkole, warto przyjrzeć się cechom łączącym osoby urodzone po 1990 roku. Najważniejszą konsekwencją trwałego „zanurzenia” młodej generacji w wirtualnym świecie jest zmiana sposobu myślenia z linearnego na wielowątkowy, co jest naturalnym skutkiem nieustannej wielozadaniowości.
Czy warsztat pracy nauczyciela może wpłynąć na zachowanie ucznia?
Wiedza o tym, jak funkcjonuje mózg ucznia pokolenia Z, umożliwia wybór odpowiednich metod nauczania, które sprawdzą się w pracy z osobami o różnych umiejętnościach z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych. Dla młodej generacji sieć globalna stała się następcą książki i najczęściej odwiedzanym środowiskiem intelektualnym. Uczniowie urodzeni po 1990 roku mogą mieć trudność ze skoncentrowaniem uwagi na tradycyjnym podręczniku lub podczas długiego wykładu, lecz bardzo szybko przyswoją informacje w postaci krótkich komunikatów. Jak nauczyciel może wpłynąć na zachowanie ucznia i pozyskać jego zainteresowanie w czasie lekcji? Neurodydaktycy podkreślają, że pojawienie się w szkołach nowego pokolenia wiąże się z koniecznością opracowania koncepcji dydaktycznych, które zwiększą zaangażowanie uczniów przestymulowanych nowoczesnymi technologiami. W erze cyfryzacji i przesytu informacyjnego coraz częściej funkcję zapamiętywania powierza się urządzeniom elektronicznym i zewnętrznym serwerom, koncentrując się na powierzchownym przetwarzaniu wiadomości dostępnych w internecie. Nauczyciele powinni wykorzystać tę globalną tendencję, kładąc nacisk na kształtowanie umiejętności analizowania danych i wyciągania z nich logicznych wniosków. W zwiększaniu zaangażowania uczniów podczas lekcji pomagają metody nauczania ukazujące praktyczne aspekty omawianych zagadnień.
Nauczanie przedmiotów przyrodniczych przez dociekanie – metoda IBSE
Nauczanie i uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie i dociekanie naukowe (Inquiry Based Science Education – IBSE) to część metodologii IBE – edukacji bazującej na samodzielnym odkrywaniu. Celem wprowadzenia IBSE do programu zajęć z fizyki i chemii jest zbliżenie dydaktyki szkolnej do rzeczywistego procesu poznania naukowego. W odróżnieniu od tradycyjnych metod przekazywania wiedzy podczas lekcji, IBSE opiera się na kształtowaniu kompetencji badawczych, wspieraniu samodzielności i zaangażowania uczniów. Poprzez dociekanie naukowe uczeń ma możliwość określenia warunków doświadczenia, zaplanowanie badań, odkrywania praw i zależności, formułowania wniosków z poczynionych obserwacji oraz osiąganie satysfakcji z samodzielnego zdobywania wiedzy. Przyswajanie wiadomości z zakresu przedmiotów przyrodniczych z pomocą IBSE rozwija kulturę opartą na stawianiu pytań badawczych, umożliwia uporządkowanie dotychczasowej wiedzy i pozwala na korzystanie z różnych źródeł informacji.
Metody nauczania zwiększające zaangażowanie uczniów na lekcjach fizyki i chemii
Jak funkcjonuje mózg ucznia pokolenia Z? Czy postawa nauczyciela wpływa na zachowanie ucznia? Jakie metody nauczania zwiększą zaangażowanie uczniów przestymulowanych nowoczesnymi technologiami? Dowiedzą się tego Państwo uczestnicząc w Ogólnopolskiej Konferencji dla Nauczycieli Fizyki i Chemii, która odbędzie się 5 kwietnia 2019 roku w Warszawie. Wydarzenie o wykładowo-warsztatowej formule zainspiruje Państwa do przeprowadzenia aktywizujących zajęć z pomocą nowatorskich rozwiązań metodycznych. Podczas paneli tematycznych uznani eksperci-praktycy przedstawią najskuteczniejsze metody nauczania przedmiotów ścisłych i zaproponują niestandardowe sposoby na zwiększenie zaangażowania uczniów w czasie lekcji.